Tomaten kweken is gemakkelijk, maar toch zijn er jaren waarin het echt niet wil lukken. Vooral een natte zomer is nefast voor een goede tomatenoogst. We bespreken enkele veel voorkomende problemen waar moestuiniers die tomaten kweken, zeker over kunnen meespreken.
Luister je liever dan dat je leest? In aflevering 3 van onze podcast vertellen we je meer over de problemen die kunnen voorkomen als je zelf tomaten kweekt.
Phytophtora of de tomatenplaag
De zomer van 2024 was erg nat, en dat hebben onze tomaten geweten. Bijna heel Caroliens tomatenveld was aangetast door phytophtora. Ook Marijke had er last van, vooral bij de tomatenplanten die buiten in haar moestuin stonden. Op het einde van het seizoen drong de tomatenplaag zelfs door tot in haar serre, die door het natte weer ook heel vochtig was.
Wat is phytophtora?
Phytophtora is een oömyceet of waterschimmel. De naam doet vermoeden dat het een schimmel is, maar eigenlijk is het een pseudoschimmel. Dat betekent dat het erg op een schimmel lijkt, maar het eigenlijk niet is.
Wat je wel uit de naam kan afleiden en wat wel klopt, is dat de waterschimmel vocht nodig heeft om zich te kunnen verspreiden. Vandaar dat phytophtora vooral opduikt in natte zomers.
Niet alleen tomatenplanten zijn gevoelig voor phytophtora, ook aardappelplanten kunnen hier last van hebben. Daarom is het verstandig om tomatenplanten en aardappelplanten niet naast elkaar in de moestuin te zetten. Zo vermijd je dat ze elkaar besmetten. Want wat ga je nog op je bord leggen als zowel je tomaten- als je aardappeloogst mislukt is?
Hoe herken je phytophtora?
Phytophtora begint bij de bladeren van je tomatenplant. Deze bladeren krijgen ronde bruine vlekken, vaak met een gele of groene rand rond de vlek. Wat later zie je dat de stengels zwarte plekken krijgen. Pas daarna verspreidt de pseudoschimmel zich ook naar de tomaten zelf, die bruine vlekken krijgen. In laatste instantie neemt de phytophtora de bovenhand en sterft de plant af.
Wat kan je doen tegen phytophtora op je tomaten?
Er bestaat een middeltje om phytophtora te bestrijden. Je gebruikt hiervoor baking soda, een middeltje dat je gewoon in de supermarkt kan kopen. Baking soda verandert de pH-waarde van het blad van je tomatenplant, waardoor de bladeren minder gevoelig worden voor deze pseudoschimmel.
Het recept voor je bestrijdingsmiddel:
Meng 1 eetlepel baking soda (synoniemen zijn baksoda, bicarbonaat of natriumbicarbonaat) met 2 eetlepels plantaardige olie (olijfolie, amandelolie, …). Voeg daar 3,5 liter water aan toe.
Wil je het middeltje preventief gebruiken? Vernevel de oplossing dan om de 14 dagen over je tomatenplanten.
Heb je al last van phytophtora op je tomatenplanten? Je kan je zieke tomatenplant behandelen: verwijder dan de aangetaste bladeren en tomaten, zodat de waterschimmel zich niet verder kan verspreiden, en vernevel het bestrijdingsmiddel om de 5 dagen over je tomatenplant.
Mag je tomaten met phytophtora nog opeten?
In principe mag je tomaten die aangetast zijn door phytophtora nog opeten, maar echt smaken doet zo’n tomaat niet als je weet dat er een waterschimmel in zit. Bovendien moet je de aangetaste vruchten zo snel mogelijk verwijderen om verdere verspreiding te voorkomen. Daardoor zijn de besmette tomaten die je oogst, vaak nog niet volledig rijp. De meeste mensen gooien deze tomaten dus weg, maar je zou er bijvoorbeeld een chutney mee kunnen maken, als je niet van weggooien houdt.
Wil je de tomaten toch opeten? Dan raden we aan om de aangetaste vlekken uit de vrucht te snijden.
Neusrot bij tomaten
Hoe herken je neusrot?
Neusrot herken je door bruine vlekken of bruin-grijze littekens in je tomaten, meestal onderaan.
Wat is de oorzaak van neusrot?
De plekken ontstaan door een overdruk in de tomatencellen. Dit kan verschillende oorzaken hebben:
- De tomaten hebben een vochtgebrek.
- De tomaten hebben een calciumgebrek. Ook dit kan verschillende oorzaken hebben:
- De zuurtegraad van je grond is te laag.
- De tomatenplant is ziek en kan daardoor het calcium uit de grond niet goed opnemen.
- De temperatuurverschillen in de bodem zijn te groot, waardoor het calcium niet goed opgenomen kan worden.
- De balans tussen bladeren en vruchten van je tomatenplant zit fout: er hangen te veel of net te weinig bladeren aan je plant. Calcium wordt namelijk opgenomen door verdamping rond je blad, dus de bladeren zijn hier wel degelijk nuttig voor. Maar als er te veel bladeren zijn, gaat een groot deel van het vocht in de tomatenplant daar naartoe.
- Er zit te veel kalium in je grond. Die kalium gaat concurreren met de calcium. Kalium wint, want dat wordt beter opgenomen dan calcium.
Hoe kan je neusrot voorkomen?
Anders dan bij phytophtora moet je de met neusrot aangetaste tomaten niet wegnemen. De tomaat kan nog gewoon verder rijpen. Maar het spreekt voor zich dat je liever mooie tomaten hebt, zonder neusrot. Je kan neusrot voorkomen door voldoende calcium toe te voegen aan je grond. Zorg er ook voor dat de planten voldoende ruimte hebben om te verdampen. Plant ze dus niet te dicht op elkaar. Op tijd je tomatenplanten dieven kan ook helpen bij het voorkomen van neusrot.
Mag je tomaten met neusrot nog opeten?
Tomaten met neusrot mag je gewoon opeten, al ogen ze misschien niet zo smakelijk en schotel je ze dus liever niet voor aan bezoek. Je kan natuurlijk ook de lelijke plek wegsnijden, dan ziet de tomaat er verder perfect normaal uit.
Geef een reactie